Công trình xây dựng là sản phẩm được xây dựng theo thiết kế, tạo thành bởi sức lao động của con người, vật liệu xây dựng, thiết bị lắp đặt vào công trình, được liên kết định vị với đất, có thể bao gồm phần dưới mặt đất, phần trên mặt đất, phần dưới mặt nước và phần trên mặt nước. Trong một số trường hợp, chủ sở hữu bắt buộc phải tháo dỡ công trình xây dựng, điều này được quy định chi tiết tại Điều 118 Luật xây dựng 2014 tuy nhiên từ ngày 01/01/2021 sẽ có nhiều điểm mới quy định điều này:
- Để giải phóng mặt bằng xây dựng công trình mới, công trình xây dựng tạm;
- Công trình có nguy cơ sụp đổ ảnh hưởng đến cộng đồng và công trình lân cận;
- Công trình xây dựng trong khu vực cấm xây dựng theo quy định tại khoản 3 Điều 12 của Luật này;
- Công trình xây dựng sai quy hoạch xây dựng, công trình xây dựng không có giấy phép đối với công trình theo quy định phải có giấy phép hoặc xây dựng sai với nội dung quy định trong giấy phép xây dựng;
- Công trình xây dựng lấn chiếm đất công, đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân; xây dựng sai với thiết kế được phê duyệt đối với trường hợp được miễn giấy phép xây dựng;
- Nhà ở riêng lẻ có nhu cầu phá dỡ để xây dựng mới.
Theo đó việc tháo dỡ công trình xây dựng cần phải đáp ứng yêu cầu sau:
- Phá dỡ công trình chỉ được thực hiện theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (nếu có);
- Phá dỡ công trình phải được thực hiện theo phương án, giải pháp phá dỡ được duyệt, bảo đảm an toàn và bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên, Luật xây dựng sửa đổi bổ sung năm 2020, có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2021 bổ sung quy định về các trường hợp phá dỡ công trình xây dựng CẦN PHẢI LƯU Ý như sau:
“Công trình phải phá dỡ nhằm kịp thời phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, các nhiệm vụ cấp bách để bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền”
Đồng thời, việc phá dỡ công trình xây dựng phải bảo đảm an toàn, bảo vệ môi trường và thực hiện theo trình tự như sau:
- Lập phương án, giải pháp phá dỡ công trình xây dựng. Trường hợp công trình thuộc diện phải có quyết định phá dỡ, cưỡng chế phá dỡ thì phải có quyết định phá dỡ hoặc quyết định cưỡng chế phá dỡ công trình xây dựng;
- Thẩm tra, phê duyệt thiết kế phương án, giải pháp phá dỡ công trình xây dựng đối với công trình xây dựng ảnh hưởng lớn đến an toàn, lợi ích cộng đồng;
- Tổ chức thi công phá dỡ công trình xây dựng;
- Tổ chức giám sát, nghiệm thu công tác phá dỡ công trình xây dựng.
Như vậy, tại Luật xây dựng sửa đổi bổ sung năm 2020 đã bổ sung trường hợp yêu cầu phá dỡ công trình xây dựng. Quy định này giải quyết một số vấn đề còn tồn tại trong Luật xây dựng 2014 và thiết thực, gắn với thực tế hơn.
Công dân cần nắm bắt rõ những quy định của pháp luật về các trường hợp phá dỡ công trình xây dựng nhằm tuân thủ, thực hiện theo pháp luật và đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
