Việc bỏ qua thu nhập ngoài luồng, chỉ tính tiền lương, tiền công khiến người giàu vẫn đủ điều kiện mua nhà xã hội, theo HoREA.
Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) vừa góp ý một số quy định về chính sách nhà ở xã hội của Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi).
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho biết, điều kiện được mua chính sách nhà ở xã hội theo dự thảo quy định là diện không phải nộp thuế thu nhập đối với các khoản từ tiền công và lương. Đây là nguyên nhân dẫn đến tình trạng người giàu tranh suất mua nhà ở xã hội đã xảy ra ở nhiều nơi.
Trong bản đề xuất vừa công bố, ông Châu phân tích, khảo sát của HoREA, cho thấy nhiều trường hợp người làm “nghề tay trái” tạo ra thu nhập cao hơn (thậm chí vượt gấp nhiều lần) so với “nghề tay phải”. Tuy nhiên, trên bảng tiền lương, tiền công chính thức vẫn thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân.
Do đó, theo ông, trong dự thảo Luật Nhà ở không tính các khoản thu nhập khác đã trao cơ hội cho người giàu tranh suất mua nhà xã hội với người nghèo. Vì vậy, cần sửa cách tính theo hướng phải bao gồm các khoản thu nhập ngoài luồng chịu thuế.
Trong luật hiện hành, để trở thành “người thu nhập thấp” – điều kiện bắt buộc để mua được nhà xã hội ở các thành phố lớn là mọi thành viên trong gia đình thu nhập thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân, tức không quá 11 triệu đồng một tháng. Trước đó, nhiều ý kiến cũng cho rằng điều kiện trên hiện rất lỗi thời.
Ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty Lê Thành (đơn vị chuyên xây nhà ở xã hội để bán và cho thuê tại TP HCM) thập kỷ qua cũng nhìn nhận kẽ hở trong điều kiện về thu nhập đủ điều kiện mua nhà ở xã hội đang tiếp tay cho những người có thu nhập ngoài luồng cao nhưng thu nhập chính thức từ tiền công, tiền lương thấp tranh suất mua nhà ở xã hội với người nghèo.
Tuy nhiên, ông Nghĩa cho rằng để quản lý thu nhập từ nghề tay trái hoặc thu nhập ngoài luồng này là một thách thức rất lớn đối với cơ quan chức năng. “Nếu có đủ cơ sở pháp lý để truy vết các thu nhập ngoài luồng thì cơ quan thuế đã đánh thuế dòng tiền này từ lâu”, ông nhấn mạnh.
Để hạn chế tình trạng người giàu mua nhà ở xã hội, ông Nghĩa đề xuất cơ quan soạn thảo luật nên quy định người đứng tên mua nhà ở xã hội phải sống tại căn nhà đó, đăng ký tạm trú tạm vắng đúng địa chỉ này và không được khai thác cho thuê. Bởi lẽ người giàu tuy tranh mua nhà ở xã hội với người thu nhập thấp nhưng họ ít khi sinh sống tại khu nhà giá rẻ dành cho người nghèo vì nhu cầu về chất lượng sống của họ rất cao.
“Đây là cách gác cổng cơ quan quản lý cấp cơ sở (công an khu vực) có thể thực hiện được nhằm đảm bảo nhà ở xã hội được sử dụng đúng đối tượng”, ông Nghĩa nói.
